ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΜΑΡΘΑΣ ΒΑΣΚΑΝΤΗΡΑ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ

 ΜΑΡΘΑΣ ΒΑΣΚΑΝΤΗΡΑ

( ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΠΑΤΡΩΝ

Δευτέρα  12^η Ιουνίου 2017)

 (Oμιλία-Παρουσίαση Λεωνίδα Γ.Μαργαρίτη Προέδρου Εταιρειας Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής  Ελλάδος
                                        

   

       Κυρίες και Κύριοι,

       Τη σημερινή εκτός προγράμματος των καθιερωμένων Φιλολογικών Βραδινών  ( αρχίζουν  το Σεπτέμβριο και τελειώνουν τον Μάη κάθε χρόνου)  προκάλεσε η κυκλοφορία της τελευταίας ποιητικής Συλλογής με τον τίτλο: «ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΌΣ»  της διαλεχτής φίλης, Μάρθας Βασκαντήρα, τακτικού μέλους  της Εταιρείας μας και για  μια περίοδο Γενικής Γραμματέως του Διοικητικού της Συμβουλίου.

       Αρχικά ο τίτλος  της συλλογής δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση ότι η Μάρθα Βασκαντήρα δεν είχε αλλά πράγματα να γράψει και ως εκ τούτου μας κάνει  τον απολογισμό της, μ’ αυτό όμως  τον τίτλο ήθελε  η ποιήτρια να κάνει στη συνείδηση της, το δικό της απολογισμό.

        Πιστεύω και έτσι είναι πως η Μάρθα επειδή τυρβάζει περί πολλά είναι σκόπιμο να κάνει κάθε τόσο και από ένα απολογισμό.

       Έχουμε να κάνουμε με την περίπτωση μιας πολυσχιδούς προσωπικότητας και ενός πολυτάλαντου ατόμου.

       Η δράση της και η ενεργητικότητά της κινείται εντός ενός γενικότερου πλαισίου καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων .

        Σπουδές στη Φιλολογία του Πανεπιστημίου Πατρών, Μαθήματα Υποκριτικής, Τραγούδι, Θέατρο, Ραδιόφωνο, ομιλίες ποίηση ,εκδόσεις.

       Ας κάνουμε μια περιήγηση  στον τομέα του θεάτρου με μια λακωνική περιγραφή.

       Παρακολούθησε  μαθήματα όπως  λέχθηκε υποκριτικής στη Θεατρική Σχολή ΙΑΣΜΟΣ στην Αθήνα και  στο Θέατρο Λιθογραφείο στην πόλη μας.

       Το Μάιο του 2000 συμμετείχε σε Πανελλήνιο Διαγωνισμό Θεάτρου με τον μονόλογο «κ.α Μαργαρίτα» του Ρομπέρτο Αττάντε, όπου και  απέσπασε  το Β΄ Βραβείο του Διαγωνισμού.

        Τον Ιούνιο του ιδίου χρόνου συμμετείχε στην παρουσίαση του ιδίου ως άνω έργου στο Θέατρο ΑΓΟΡΑ της πόλης μας.

        Τον Ιούλιο του ιδίου έτους συμμετείχε με ένα πολύ μικρό ρόλο στην ταινία με τίτλο «Summertime» που προβλήθηκε στην Αγγλία.

       Τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο  του έτους 2000 συμμετείχε  ως μέλος του χορού στην παράσταση «Η Καλλιπάτειρα στο Φως της Αρχαίας Ολυμπίας» με πρωταγωνίστρια την Αλεξάνδρα Λαδικού και σε σκηνοθεσία Ευανθίας Στιβανάκη. Η παράσταση ανέβηκε στο Αρχαίο Θέατρο του Διαγόρα στη Ρόδο στα πλαίσια των εορτών «ΔΙΑΓΟΡΕΙΑ» και προβλήθηκε από το κανάλι της ΕΤ 1.Η ίδια παράσταση ανέβηκε και στο  Αρχαίο Κάστρο της πόλης μας.

       Το Μάϊο του  2002 συμμετείχε  στο Θέατρο Λιθογραφείο στην παράσταση «ΜΕΤΑ» με θέμα  τη δραματοποίηση ποίησης.

       Τον Ιούνιο του 2002 συμμετείχε στην παράσταση του Θεάτρου «ΑΓΟΡΑ» με ένα μονόλογο  στην  παρουσίαση της αληθινής Ιστορίας «Δήμητρα Κόντου»

       Στο διάστημα Οκτώβριος 2002 μέχρι Νοέμβριος 2003 συμμετείχε  με μικρούς ρόλους στα εξής σήριαλ «Χορεύοντας στη σιωπή» (ΑLFA),  «Δέκα  λεπτά κήρυγμα»(ΜΕGA THANEL), «Εκπαιδεύοντας  το Μπάμπη» (ΑΝΤ 1).

       Το Απρίλιο του  2006 συμμετείχε στην παράσταση «ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ  ΤΗΣ ΚΟΜΑΙΘΩΣ»-ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ η οποία παρουσιάσθηκε στο θέατρο ΑΓΟΡΑ από τη Θεατρική ομάδα «ΑΡΧΑΙΑΔΕΣ».

       Από  το Δεκέμβριο  του 2002 έως τον Απρίλη του 2003 υπήρξε μόνιμη συνεργάτιδα του Γιάννη Ζουγανέλη στην ψυχαγωγική εκπομπή «Γιάννη μου το μαντήλι σου» η οποία προβλήθηκε από την ΕΤ 1.

       Τον Απρίλιο του 2005 συμμετείχε   στη Θεατρική Ομάδα «Αρχαιάδες» που απήγγειλε σε θεατρικό αναλόγιο το ποίημα του Σολομώντα «Άσμα Ασμάτων» σε μετάφραση Γιώργου Σεφέρη.

       To Μάιο του 2007 συμμετείχε  στην παράσταση-απαγγελία (ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΚΡΌΠΟΛΗ) του Νικηφόρου Βρεττάκου με το θέατρο ΑΓΟΡΑ.   

       Όμως όπως θα πει η ίδια σε μια συνέντευξη της «… η υποκριτική για την ιδία αποτελεί παρελθόν. Ήταν επιλογή μου να μπλέξω, επιλογή μου  και να ξεμπλέξω. Είδα πως ο χώρος αυτός λειτουργούσε με κλίκες και κυκλώματα.δεν με εξέφραζε και έτσι αποφάσισα να τον εγκαταλείψω»,

       Πέρα από το θέατρο συνεργάσθηκε και με ραδιοφωνικούς σταθμούς της πόλης μας  όπου έκανε εκπομπές  από τον Οκτώβριο του 2003 μέχρι το Φεβρουάριο του 2004 (ΡΑΔΙΟ ΓΑΜΜΑ) ενώ έκανε διαφημιστικά σποτ για το Πατρινό Καρναβάλι (PATRA TV)όπου εργάσθηκε από το 2005 έως το έτος 2009.

       Πέρα από την ενασχόλησή της με το ραδιόφωνο στο ενεργητικό της συγκαταλέγονται και οι ομιλίες που πραγματοποίησε  προσκαλεσμένη από πολιτιστικούς φορείς (Μέγαρο Λόγου και Τέχνης) με θέμα; «Οι σχέσεις γονέων  και εφήβων» και Δημοτική Βιβλιοθήκη Πατρών στα πλαίσια των Φιλολογικών Βραδινών της Εταιρείας Λογοτεχνών, αλλά και με την απαγγελία στίχων από Δημοτικά Τραγούδια στο Δημοτικό Θέατρο Πατρών.

        Tο καλοκαίρι του 2002 παρουσίασε το βιβλίο του Νίκου Μουρατίδη με τίτλο «Ο Αλκιβιάδης και οι Ολυμπιακοί Αγώνες».

       Και τώρα εισερχόμαστε στο καθαρά λογοτεχνικό και συγγραφικό της έργο.

       Το Φεβρουάριο του έτους 2002 τυπώθηκε από τις ΑΧΑΪΚΕΣ  ΕΚΔΟΣΕΙΣ η πρώτη της ποιητική συλλογή με τον τίτλο «…Οι νεανικοί μου στοχασμοί» με σχέδια και τυπογραφική φροντίδα του Αντώνη Παπαντωνόπουλου.

       Σε  πανελλήνιο διαγωνισμό με θέμα την Ελλάδα και τους Ολυμπιακούς αγώνες διακρίθηκε και απέσπασε το Β΄ Βραβείο για το ποίημα της με τον τίτλο «Ελλάδα».

       Τον Οκτώβριο του έτους 2004 συμμετείχε  στην «ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΝΕΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΏΝ», με  τα   ποιήματά της:    «Διαδρομή»,  «Η φλόγα της Ειρήνης», «Μικρή Πολιτεία», «Ο πολιτισμός μας», «Το φως της ψυχής»  και  «Το δείπνο των τεφρών».

       Το 2006  βραβεύθηκε με τιμητική διάκριση  από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών για το έργο της.

       Τον ίδιο χρόνο συμμετείχε  με πέντε ποιήματα της στην «ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΠΑΤΡΙΝΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ» που κυκλοφόρησε  με την ευκαιρία και στα πλαίσια της υλοποίησης του θεσμού: ΠΑΤΡΑ-  ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ.

       Τον Ιούνιο του 2010  διακρίθηκε Πανελλαδικά  στον ποιητικό  διαγωνισμό που προκηρύχθηκε στους Δελφούς με το ποίημα της «Δελφική Ένωση».

       Η ποιήτρια Μάρθα Βασκαντήρα δεν ησυχάζει καθόλου σ’ όλο αυτό το διάστημα

       Είμαι πάλι εδώ ,θα γράψει  στο ποίημα της με τίτλο:

« ΑΠΩΝ»

Η μήπως όχι;

Θα φύγω για να γυρίσω πάλι,

Θ’ αφήσω σημάδι για να με ξαναβρώ.

Είμαι σε ό,τι μ’ αφορά

κι όμως νιώθω πως είμαι απ’ έξω.

Απ’ ότι με αφορά

Την απουσία μου κουβαλάω,

της μιλάω

την αγαπάω και κάνω έρωτα μαζί της.

Σ’ αυτό τον κόσμο πέρασα  κάτι να σου πω

Και να φύγω…»

       Αεικίνητη και δυναμική, μελαγχολική και σκεπτόμενη, ρομαντική και πραγματίστρια, εξωστρεφής χαρούμενη και κοινωνική ,και  πολυπράγμων μα  κυρίως πάνω απ’ όλα αντικαθεστωτική. Δεν αντέχει τα δεσμά όποια μορφή και εάν έχουν. Πολεμά για το δίκιο και το ορθό ,υπερασπίζεται με πάθος τις ιδέες και τις αξίες της και μάχεται διαρκώς για το κοινό καλό.

        Είναι μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών ,της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Λογοτεχνών του Οργανισμού Νέων καλλιτεχνών, της Εταιρείας Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής Ελλάδος  και Γενική Γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου της, για δυο θητείες.

       Η Μάρθα είναι  πάντα ενημερωμένη μέσω διαδικτύου αλλά και του περιοδικού και ημερήσιου τύπου για τα ζητήματα της κοινωνίας μας και του πολιτισμού μας.

        Παρατηρεί και προβληματίζεται για τις εσωτερικές και διεθνείς εξελίξεις και πονάει με τον πόνο του συμπολίτη και θρηνεί για τους άδικους θανάτους και τη καταπίεση των διαφόρων λαών του πλανήτη.

       Δεν υπάρχουν δεδομένα στη ζωή της, απογοητεύεται με την παρούσα κατάσταση της χώρας μας και οργίζεται από την ανευθυνότητα που επιδεικνύει καθημερινά η  πλειονότητα των πολιτικών μας.

       Ένα δείγμα της αγωνίας της  περιλαμβάνεται και στο ποίημα της στο οποίο περιγράφει  τι έγινε στην Αργεντινή

       «Ο κόσμος κατεβαίνει στους δρόμους

       άνθρωποι παιδιά απόγνωση.

       Άδειες κατσαρόλες κρατούν

       τις χτυπούν  με δύναμη

       η πείνα τους έκανε δυνατούς

       η απελπισία όπλισε το χέρι τους…»

 

       Το δεύτερο ποιητικό της βιβλίο θα έλθει το  2011 από τις αθηναϊκές εκδόσεις: «ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ» με τον τίτλο: «ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΝΥΧΤΑ».

       Είναι ποιήματα πολιτικοκοινωνικά, για μετανάστες ,υπαρξιακά, ερωτικά αλλά και με αναφορές στη μορφή της γυναίκας.

       Η ίδια η ποιήτρια σε συνέντευξη της θα πει εξομολογητικά τα εξής:

       «Είναι ποιήματα που γράφτηκαν σε διάστημα δύο χρόνων. Όταν  τα έγραφα δεν μπορούσα να φανταστώ ότι η κυκλοφορία τους  θα συνέπιπτε με την κρίση και θα ήταν τόσο σημερινά.

       Σε ένα ποίημα της με τίτλο  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ σημειώνει τα εξής:

       «Ta σύμβολα πάντα βασάνιζαν λαούς

       Και οι συμβολισμοί  ανθρώπους.

       Θα με περνάνε για τρελή που θέλω ελεύθερα ν’   αγαπώ

       Ίσως ξεπερασμένη, ντεμοντέ η πως        επαναλαμβάνομαι.

       Μα η ελευθερία δεν έχει επανάληψη.

        Είναι το άρθρο

       που μια φορά γράφεται….»

       Είναι χαρακτηριστική         η αναφορά της με το ποίημα της με τον τίτλο:  «Tο Θηρίο» στα μέτρα του Δ.Ν.Τ. που απασχόλησαν και συνεχίζουν να απασχολούν τους συμπολίτες μας. Στόχος της ποιήτριας μ’ αυτή της τη συλλογή είναι να συμβάλει μέσα από  τη δική της γραφίδα  να προβληματίσει τους αναγνώστες της για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας και κυρίως για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι Έλληνες και στη δύσκολη κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η χώρα μας.

        Στα σαράντα ποιήματα που περιλαμβάνονται στη συλλογή αυτή καταγράφονται απόψεις, σκέψεις, ερεθίσματα που έλαβαν οι ευαίσθητες κεραίες της ποιήτριας.

        Όλα τα ποιήματα έχουν ένα κοινωνικοπολιτικό χαρακτήρα χωρίς να μπορεί κανείς να τα κατατάξει στα στρατευμένα ιδεολογικά ποιήματα  κάποιου  συγκεκριμένου  πολιτικού  χώρου.

       Το βιβλίο όμως που σήμερα παρουσιάζουμε είναι κατά βάση το τρίτο αυτοτελές έργο της ποιήτριας.

        Αν δούμε όμως  και μια συλλογική παρουσία από την Πανελλήνια Ένωση Νέων Λογοτεχνών  με τίτλο: «ΓΡΑΦΗΣ ΕΡΓΑ» θα καταλήξουμε να το αριθμήσουμε σαν τέταρτο.

        Σ’ αυτό το συλλογικό έργο είναι έντονη η παρουσία και  συμμετοχή της ,μεταξύ τριάντα ποιητών ποιήματα των οποίων  περιλαμβάνονται στη ομαδική έκδοση.

       «Απολογισμός» λοιπόν η τελευταία ποιητική συλλογή της  καταξιωμένης ποιήτριας Μάρθας Βασκαντήρα.

       Τον τελευταίο καιρό είχαμε διατυπώσει και στην ίδια την ποιήτρια ένα παράπονο, πως τη χάσαμε και την κέρδισε το τραγούδι.

        Ήρθε λοιπόν με τη νέα της συλλογή ανά χείρας και μας διαψεύδει.

        Και δεν έφτανε αυτό. Για τιμωρία, μας ανέθεσα την παρουσίαση της. Κι εμείς  για να ανταποδώσουμε την τιμωρία την τιμωρήσαμε με το να κάνουμε απόψε μια συνολική αποτίμηση της προσφοράς της στους τομείς δράσης της.

        Και βεβαία αποκαλύψαμε τη προχώρησε και τι άφησε οριστικά πίσω της, από τις δράσεις της και γιατί.

       Θα έχουμε να απολαύσουμε έξη ποιήματα από τη συλλογή των δεκαεννέα νέων ποιημάτων τα οποία και θα απαγγείλουν ο ηθοποιός δημοσιογράφος και λογοτέχνης Αλέξης Γκλαβάς και η ηθοποιός-λογοτέχνης Γενική Γραμματέας της Εταιρείας Λογοτεχνών Χριστίνα Παπανικόλα.

       Προσωπικά και στο τέλος της εκδήλωσης θα μου επιτραπεί να διαβάσω το ποίημα «ΤΟ ΘΗΡΙΟ»  που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση και το δημοσίευσα τόσο στα «ΑΧΑΪΚΑ»  όσο και το διαδίκτυο στη ιστοσελίδα της Εταιρείας και την προσωπική  μου ενώ τον Απρίλη του 2016 η Θεατρική Ομάδα «Παραθύρι» το συμπεριέλαβε μεταξύ δέκα συνολικά ποιημάτων νεοελλήνων ποιητών και  τα παρουσίασε στο Θέατρο ΚΟΥΝ ως  δραματοποιημένη ποίηση.

       Ωσαύτως θα μου επιτραπεί από την τελευταία συλλογή που παρουσιάζουμε σήμερα να διαβάσω το ποίημα με τον τίτλο «ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΆΣ» που τόσο επίκαιρα είναι τα νοήματα του και οι ιδέες του ,παρά τον πόλεμο και την αντίδραση  που ξεσήκωσαν οι δηλώσεις γνωστού ηθοποιού στις μέρες μας για τους νέους που φεύγουν από τη χώρα μας και αναγκάζονται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και τη γνώση τους  σε ξένα κράτη και λαούς.

       Με την ευκαιρία παραθέτουμε το πλήρες κείμενο αυτών των ποιημάτων  τα οποία χαρακτηρίζουμε αξιόλογα και τολμηρά  για το αγωνιστικό τους τόνο και ύφος.

ΤΟ    ΘΗΡΙΟ

Τι     έδωσες    στο   φτωχό   ζητιάνο   σήμερα;

Δόσεις    ψυχών ,   παίρνουν   οι   τράπεζες

αφού   δεν   έχουν  τίποτε   άλλο   να   εισπράξουν.

Το     Θηρίο    ξυπνάει.

Τα     χέρια    του      πνίγουν     το   κεφάλι   της   ανθρωπιάς.

Στο    πρόσωπο   του ,   ο    χάρτης   της   Παγκοσμιοποίησης.

Τα   μάτια   του,   οι   καθρέφτες   του  Καπιταλισμού.

Στόμα   πελώριο,   είσοδος   στην      αιώνια     φτώχεια.

Τα   πόδια   του   δαγκάνα ,  φάκα ,   μας   έπιασε   όλους.

Θλιβερέ     εξουσιαστή ,   ο   λόγος    σου   πλέον   επικήδειος.

Άτυχε     μετανάστη ,   η   ζωή   σου   όραμα   απλήρωτο.

Αναστενάρηδες     χορεύουμε,   στο   πτώμα   του   κόσμου.

Κατάπιαμε   από   ένα   μαγκάλι   κάρβουνα.

Για   να    καούν   οι   επιθυμίες     μας.

Ακρωτηριάσαμε   τη   φύση  μας.

Ζούμε   στον   κάτω   κόσμο.

Εξουσία   μας   ο   Άδης.

Το    Θηρίο   επιτίθεται.  Πετάει   φωτιές.

Τρώει    ζωές,

φτύνει   όνειρα.

Τρέχει   στους   δρόμους.
 Πατάει    ότι    απέμεινε.

Το    παιδί   έχασε   τη   φωνή   του.

Έμεινε     χωρίς   μάνα.

Την   πήρανε ,  για   πειράματα.

Να   δουν   αν   αντέχει    την   πείνα..

Δεν   την   άντεξε.

Το    παιδί   θ’  ακολουθήσει.

Θα    δοκιμάσει   τα   ληγμένα   φάρμακα.

Είναι   το   παιδί   του   Πειραματόζωου.

Το   Θηρίο   τρώει   σιγά –σιγά   τον   ήλιο.

Δειλέ   διαβάτη    που   το   κοιτάς ,

γιατί   δεν   το   πολεμάς ;

Το    αφήνεις   ν’  αλωνίζει    στο   σπίτι   σου.

Θα     τσαλακωθεί   η   τιμή   σου    αν

βάλεις     φωτιά   σ’   αυτό    τον   οίκο   Ανοχής ;

Σκότωσε   το   Θηρίο.

Σώσε   τον   εαυτό   σου.

Το    Θηρίο   δεν   πεθαίνει    όταν   ο   φόβος   μας   είναι   ζωντανός. 

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΈΛΛΗΝΕΣ  ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ

Χαρταετοί ξεκίνησαν

την πορεία τους ,στο άγνωστο.

Ψυχές ανθρώπων ονειρεύτηκαν

έναν κόσμο δικό τους.

Εύκολο να τον ζητάς

δύσκολο όμως να ζεις,

με τον αποχωρισμό στα μάτια.

Πατρίδα, ξενιτεμένη μάγισσα,

παντού ανασαίνουν

τον τόπο σου.

Βλέπουν το πρόσωπο

της μάνας τους,

στο μπαλκόνι του απέναντι σπιτιού.

Είναι δική τους αυτή η γή.

Τη δούλεψαν με δάκρυα,

χτίζοντας τον πύργο της προσμονής

στο χώμα της,

ώσπου μία μέρα να ξαναδούν

τον εαυτό τους

δίπλα στο γεράνι

που άφησαν μικρό

και τώρα ξαπλώνει

στο φρεσκοβαμμένο τοίχο

της αυλής που θυμούνται.

Και όταν γυρνούν

τα γρανάζια της νοσταλγίας

που τους αγκαλιάζουν

κάτι δροσερές νύχτες του Οκτώβρη

θυμούνται

πως δεν γεννήθηκαν εδώ.

Είναι ο τροχός,

ο συνδετικός,

στην ξενιτεμένη άμαξα

που περιοδεύει τον κόσμο

μα ο σταθμός πάντα ένας-

η κούνια που τους ανέθρεψε-

με στόχους,

τους ταΐσε υπομονή

και έτσι καρτερικά

πορεύονται μονάχοι

μα δίπλα τους,

περπατούν συνοδοιπόροι

μες στο χρόνο,

οι φωνές μας,

που κρατούν απ΄το χέρι

τις αγωνίες τους.

Είναι παλμοί,

ενώνουν τις γροθιές

οι καρδιές τους

ακούγονται κάθε βράδυ

στον ίδιο χτύπο

σαν φαντάσμα που αφυπνίζεται

και σουλατσαρει στο διάδρομο,

Είναι εμείς.

Οι ρίζες που δεν κόπηκαν ποτέ.

Οι ρίζες που φύτρωσαν στις πλάτες μας.

Μάρθα Βασκαντήρα