ΣΤΑΥΡΟΣ ΙΝΤΖΕΓΙΑΝΝΗΣ: ΒΙBΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ - ΚΡΙΤΙΚΗ ΛΕΩΝΙΔΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ: “ΤΡΟΠΑΙΟ ΑΡΕΤΩΝ ΙΕΡΟΥ ΑΓΩΝΟΣ 1821”

 

ΒΙBΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ - ΚΡΙΤΙΚΗ

ΛΕΩΝΙΔΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ: “ΤΡΟΠΑΙΟ ΑΡΕΤΩΝ ΙΕΡΟΥ ΑΓΩΝΟΣ 1821”

 Έκδοση: Ανωτάτης Συνομοσπονδίας  πολυτέκνων Ελλάδος.  ΑΘΗΝΑ 2024

                                             

 

                 Σημείωμα Σταύρου Ιντζεγιάννη

                                         

                    

                                          

 

Κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό από τις εκδόσεις  της  Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος, η μελέτη- μαρτυρία   μιας εποχής  ενός    τόπου και ενός αγώνα,  του συγγραφέα Λεωνίδα Μαργαρίτη αντιπροέδρου της Συνομοσπονδίας αφιερωμένη   στην εθνεγερσία.

 Θα έλεγα  ότι ένα  από τα ερεθίσματα της συγγραφής, είναι ότι δυστυχώς οι Νεοέλληνες αγνοούμε εν πολλοίς την ιστορία μας .

Είναι λίγοι νομίζω αυτοί που ξέρουν την ιδιαίτερη συμβολή της Ηλείας -ιδίως της Γαστούνης και της περιοχής της – στην αίσια έκβαση του Ιερού μας αγώνα.  

          Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα πολυτελές λεύκωμα όπου  τρία βιβλία συγκεντρωμένα σε ένα, καταθέτουν με τη κατά το δυνατόν τεκμηρίωση, το βιογραφικό  - μια τριλογία θα έλεγα-του αγώνα  για την αποτίναξη του Οθωμανικού ζυγού- μέχρι την ίδρυση του Ελληνικού κράτους.

          Ο συγγραφέας  γνωστός από  τους πολυπληθείς  κοινωνικούς αγώνες και τις ιστορικές έρευνες που μαρτυρούν το πολύπλευρο και πολυεπίπεδο ενδιαφέρον του   και τις μελέτες του, με πλούσιο συγγραφικό έργο, μας παραδίδει αυτή τη φορά,   μια πολύτιμη κατάθεση σχετικά με την  έναρξη του αγώνα (Φιλική εταιρεία )την εξέλιξή του με τις   πολλαπλές  διακυμάνσεις  από την προετοιμασία μέχρι την επίσημη έναρξη και  τα όσα διαδραματίστηκαν στα χρόνια που μεσολάβησαν  στα οκτώ(8) περίπου χρόνια μέχρι  την επίσημη αναγνώρισή του, ως κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος.

          Αναφέρομαι στις 250 σελίδες όπου τρεις μαρτυρίες: Η προετοιμασία του αγώνα, το βιογραφικό και η δράση των κυριοτέρων πρωταγωνιστών  και ασφαλώς δεν είναι οι μόνοι-που κατάγονται από την Ηλεία, γενέθλιο τόπο του συγγραφέα , αν και οι πρωταγωνιστές και η δράση τους, τους βγάζει πέρα και πάνω από τα στενά όρια  ενός τόπου δίνοντάς του Πανελλήνιο χαρακτήρα.

          Παναγιώτης Καρατζάς- Γεώργιος Σισίνης- Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος.

Ιδιαίτερη σημασία έχουν  τα όσα αναφέρονται στη Συνέλευση της Βοστίτσας που μπορεί να θεωρηθεί ως κατ εξοχήν- όπως την παρουσιάζει ο συγγραφέας  λεπτομερώς με αδιαμφισβήτητα στοιχεία -ονόματα ,τοποθεσίες, πρόσωπα , φιλονικίες  δισταγμοί, αναβολές μέχρις ου ο μπουρλοτιέρης των ψυχών, όπως  ορθά ονομάστηκε, ο Παπαφλέσσας  να ορμήσει πρώτος, δίνοντας την έναρξη του αγώνα μαζί και τη ζωή του στο Μανιάκι, αδιαφορώντας για τους δισταγμούς των άλλων προκρίτων και οπλαρχηγών.

  Είναι αληθινά πολύτιμες οι μαρτυρίες για τη σύσκεψη της Βοστίτσας και των όσων διαδραματίστηκαν εκεί.

          Και πολύτιμη, διότι οι περισσότεροι αγνοούμε τις αγωνιώδεις  προσπάθειες από σπίτι σε σπίτι καθώς μαρτυρεί  ο Λ. Μαργαρίτης ,    σε μια προσπάθεια  του Παπαφλέσσα  να πείσει τους ηγέτες, ότι είναι ο καιρός να αρχίσει ο αγώνας και από την άλλη πλευρά να τον πείσουν να μη ξεσηκώσει τον λαό.

          Θα παρατηρήσει κανείς κρίνοντας ακριβοδίκαια , ότι και οι δύο πλευρές είχαν  υπέρ αυτών το δικό τους  και σωστά υπολογισμένο δίκαιο.

          Και εδώ χρειάζεται να θαυμάσει κανείς  πόσο προσεκτικά ο συγγραφέας, τοποθετεί τις ένθεν κακείθεν απόψεις,  αποδίδοντας τις προθέσεις των, ώστε να αποδοθεί κατά το δυνατόν η καλή -και κυρίως πατριωτική στάση.

          Ο συγγραφέας - και σε αυτό έγκειται η επιτυχία της συγγραφής- προσπαθεί κατά το δυνατόν να τηρήσει μια άκρως  αντικειμενική στάση, αποβάλλοντας τις προσωπικές του απόψεις,  ώστε ο μελετητής της ιστορίας της εποχής, να  αποκτήσει μια σωστή – κατά το δυνατόν- άποψη των γεγονότων.

Το δεύτερο μέρος –αν θα μπορούσε να τα ξεχωρίσει κανείς- αφορά  συνοπτικές βιογραφίες ,  φέρνοντας στην επιφάνεια τον ηρωισμό προσωπικοτήτων όπως ο Καρατζάς , ο Σισίνης,  και ο Παπαδιαμαντόπουλος  στους οποίους η ανεξαρτησία,  οφείλει πολλά.

Προσωπική γνώμη διαμορφωμένη και από όσα καταθέτει ο Λεωνίδας Μαργαρίτης, είναι  ότι η πόλη, η Πάτρα έχει αδικήσει –ιδιαίτερα  τον Παπαδιαμαντόπουλο- στον οποίο θα έπρεπε να αφιερώσει έναν κεντρικό δρόμο ή πλατεία.   Παρατηρητέο  στις  αρετές, στις ιδιαιτερότητες της συγγραφής ,ότι  διαλύει μύθους αποκαθιστώντας της αλήθεια.

Το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων σχετικά με την σύσκεψη της Βοστίτσας νομίζει ότι αυτό ήταν ένα βράδυ και σε μια μεριά.

 Ενώ είχε αναπτυχθεί μια συνωμοτική  δράση που  τους ανάγκαζε να μετακομίζουν  από σπίτι σε σπίτι πράγμα που δείχνει ότι είχαν πλέον συναίσθηση της έναρξης τους αγώνα.

Κι αυτό ακριβώς είναι η επιτυχία –ίσως  η σπουδαιότητα των όσων καταθέτει ο Λ. Μαργαρίτης, αποκαθιστά αλήθειες.

 Ιδιαίτερα η περίπτωση του Παπαδιαμαντόπουλου που είναι δύσκολο να αξιολογηθεί- το προσπαθεί ο συγγραφέας – το μέγεθος της  προσωπικής του συνεισφοράς στον αγώνα της ανεξαρτησίας που έφτασε στη θυσία της  ζωής του στην έξοδο του Μεσολογγίου.    

Ιδιαίτερα εκτεταμένη είναι  και η βιογραφία του Γεωργίου Σισίνη.

          Το αμφιλεγόμενο στην περίπτωσή του (Σισίνης) είναι, όπως καταθέτει ο συγγραφέας, η υπόθεση του νομισματοκοπείου- κιβδηλοποιείου.

          Πράγματι ο Σισίνης οργάνωσε  με δικά του  χρήματά, νομισματοκοπείο με το οποίο εξέδιδε κίβδηλα νομίσματα,και μ’ αυτά  αγόραζε πολεμοφόδια  για τον αγώνα.

 Φυσικά κατηγορήθηκε ότι μέρος των χρημάτων αυτών  χρησιμοποίησε για προσωπικό του όφελος και με τα οποία  σχημάτισε μια αξιόλογη περιουσία η οποία τελικά, κατά το μεγαλύτερο μέρος χρησιμοποιήθηκε για τον αγώνα.

Είναι δύσκολο να απολογηθεί το συν ή πλην.

Ο κορβανάς έχει πάντα εύκολους κατηγόρους.

 Οπωσδήποτε όμως η κατάθεση του Μαργαρίτη δεν δυσκολεύεται να απονείμει τα εύσημα στην εθνοσωτήρια  δράση του Σισίνη και να τα  υπογραμμίσει .

θεωρεί ότι ο Σισίνης όπως άλλωστε και τόσοι άλλοι έχουν αδικηθεί παρά την προσφορά  του ,από τις δάφνες της ιστορίας.

Η μελέτη ωστόσο αποκαθιστά τον άνδρα και αναφέρει λεπτομερώς την προσφορά του στα Δημόσια αξιώματα του νεοϊδρυόμενου κράτους .

Πρέπει ακόμη  να υπογραμμισθεί η ιδιαιτερότητα του  ρόλου που έπαιξε η Γαστούνη και η περιοχή της, δεδομένου ότι  οι γνώσεις των νεοελλήνων για την επανάσταση είναι δυστυχώς περιορισμένες σε μερικούς πολέμαρχους  ( Κολοκοτρώνης –Καραϊσκάκης-Νικηταράς) και κάποια  τοπωνύμια.

 Ο ρόλος της Γαστούνης και της περιοχής της στην επανάσταση, σχεδόν αγνοείται ή δεν δίδεται ( όπως τεκμαίρεται από τη συγγραφή του Λεωνίδα Μαργαρίτη ) η  αρμόζουσα Βαρύτητα.

 Ο συγγραφέας , γίνεται ταπεινός προσκυνητής στα πάθη της πολύπαθης περιοχής, η οποία δοκιμάσθηκε καθ όλη τη διάρκεια του αγώνα από τον Ιμπραήμ -κυρίως- σε σημείο μαρτυρικής περιοχής καθώς ο Ιμπραήμ τη θεωρούσε  φωλιά της επανάστασης και οδό για την πολιορκία  του Μεσολογγίου.

                   Αυτόν τον ρόλο αποκαθιστά η Συγγραφή - Τρόπαιο αρετών του ιερού αγώνος- η οποία σε 250 περίπου σελίδες προσφέρει πολύτιμες μαρτυρίες.  

          Στο τελευταίο μέρος του βιβλίου υπάρχει ένα λεύκωμα από πρόσωπα που με κάθε τρόπο συνέβαλαν στην επανάσταση αλλά και μετά στην οικοδομήσει του νεοελληνικού κράτους.

          Η μαρτυρία (Τρόπαιο  αρετών του ιερού αγώνος ) έκδοση της Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων  με την μελέτη, έρευνα  και συνόψιση μιας εποχής ενός επικού αγώνα και μιας επανάστασης κατά του δυνάστη από τον ερευνητή λογοτέχνη (πρόεδρο της Εταιρείας Λογοτεχνών Νοτιοδυτικής  Ελλάδος ) και Αντιπρόεδρο τη Συνομοσπονδίας , με σημαίνουσα προσφορά στα κοινά από πολλές θέσεις  δεν αποτελεί απλώς μια συγγραφή, μια ακόμη μαρτυρία.  Αποτελεί μια προσφορά στη γνώση μας  για την απελευθέρωση μας    αλλά και ένα δίδαγμα  για  του καταπιεσμένους λαούς.

Και είναι αξιοπρόσεκτη η πρότασή του: Να διδάσκεται στα σχολεία η τοπική μας ιστορία, σε συνδυασμό με επισκέψεις  στα ιστορικά μας  κειμήλια που ανακαλούν στη μνήμη, τα γεγονότα που σηματοδότησαν την πορεία του νεότερου Ελληνισμού.

Μ’ αυτόν τον τρόπο παγιώνεται  η γνώση της ιστορίας και δημιουργείται  στους νέους μας εθνική πατριωτική συνείδηση.  

Η μαρτυρία του Λεωνίδα Μαργαρίτη γραμμένη  με τον απλό, απόλυτα κατανοητό  ύφος  που χαρακτηρίζει όλα του τα γραπτά και  μια  σωστή Ελληνική γλώσσα πέρα από τα ιστορικά  στοιχεία το ενδιαφέρον  του αναγνώστη κερδίζει ο τρόπος της γραφής που καθιστά  μια ιστορική μελέτη ένα  συναρπαστικό ευχάριστο ανάγνωσμα.

ΚΙ ακόμη ο τρόπος με το οποίο συναρτώνται βιογραφικά στοιχεία  των ηρώων και άλλων προσωπικοτήτων που κατά κάποιον τρόπον συμμετείχαν και συνέβαλαν  στην έναρξη( φιλική  εταιρεία) και την έκβαση του αγώνα , βοηθά τον αναγνώστη να γνωρίσει πρόσωπα και προσωπικότητες σε μια  προσπάθεια της ακριβής γνώσης της ιστορίας μας.

 Η δική μας πρόταση είναι να  αποτελέσει το : “Τρόπαιο Αρετών του Ιερού αγώνος  1821” μέρος κάθε νεοελληνικής Βιβλιοθήκης.

  Σταύρος Ιντεγιάννης

  sindzeyan@ gmail.com  23/8/24