ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΟΦΙΑΣ ΚΛΗΜΗ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ
Γενικής Γραμματέως της Εταιρείας Λογοτεχνών
ΣΤΗ ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΒΡΑΔΙΝΟ
24-11-1997
Σ’ αυτό το πρώτο φετινό Φιλολογικό Βραδινό της Εταιρείας Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος, σας καλωσορίζουμε από καρδιάς.
Αξιότιμοι εκπρόσωποι των αρχών αγαπητοί μας φίλοι σας ευχαριστούμε θερμά για την παρουσία σας κοντά μας στη φιλόξενη Δημοτική Βιβλιοθήκη που με τη συνεργασία της διοργανώνονται αυτές οι εκδηλώσεις εδώ και δύο χρόνια.
Την έναρξη, εφέτος ,πραγματοποιεί ο Πρόεδρος της Εταιρείας μας κ. Λεωνίδας Μαργαρίτης με θέμα:
«Η Θεολογία του Καζαντζάκη».
Σαράντα χρόνια πριν, με την απουσία της επίσημης Εκκλησίας και του Κράτους ένας μοναχικός ιερέας ,συνοδευόμενος από ολάκερο τον Κρητικό λαό ,έψαλε τη νεκρώσιμη ακολουθία κι απόθεσε στη Βίγλα του Μαρτινέγκο τη σορό του Νίκου Καζαντζάκη.
Ένα σβώλο Κρητικό χώμα-όπως αυτοχαρακτηρίσθηκε ο Καζαντζάκης-ένα σβώλο Κρητικό χώμα που ζυμώθηκε μ’ αίμα, δάκρυο κι ιδρώτα, γίνηκε άνθρωπος, πήρε τον ανήφορο, σκαρφάλωσε αγκομαχώντας το σκοτεινό όγκο του Θεού, να βρει το πρόσωπό του.
Κι όταν ,απελπισμένος πια ,ένοιωσε πως ο σκοτεινός αυτός όγκος (του Θεού) δεν έχει πρόσωπο-κατά την αναφορά του στον Γκρέκο»-Τι καινούργιος, όλο αναίδεια και τρόμο, αγώνας: να πελεκήσει την ακατέργαστη κορφή και να της δώσει πρόσωπο-το πρόσωπό του»! ομολογεί ,με συντριβή, τούτος ο σβώλος από το άγριο Κρητικό χώμα που στροβιλίστηκε κι έγινε αγωνιζόμενος άνθρωπος.
Επηρεασμένος βαθύτατα από τον Νίτσε, ο Καζαντζάκης ενσαρκώθηκε το ρόλο του υπέρ-ανθρώπου που δύναται ν’ ανοίξει αμάχη με τη μοίρα(τον ίδιο το Θεό).
Αισθήματα ανεστιότητας και περιπλάνησης η γνωριμία διαφορετικών πολιτισμών, η μελέτη των θρησκειών, τον ωθούν να σπρώχνει τις ιδέες του από σκαλοπάτι, ψηλά και ψηλότερα, ως το Μεσσιανισμό.
Να σώσει -λέει-τον άνθρωπο, για την πορεία του οποίου αισθανόταν υπεύθυνος. Αυτός ο αγώνας του!
Ο Καζαντζάκης εκτός από μυθιστοριογράφος και ποιητής, είναι (κυρίως αυτό) στοχαστής.
Ο ίδιος ονομάζει «πάρεργο» όλα του τα βιβλία. «Έργο» χαρακτηρίζει μόνο την «Οδύσσεια» του.
33.333 στίχοι. Τριπλάσιο σχεδόν από την «Οδύσσεια» του Ομήρου, το πιο μακρό ποίημα της λευκής φυλής. «Ιδού το έργο μου πάνω στη γη» θα καυχηθεί ο Καζαντζάκης.
-Είσαι περίσσια περήφανος Μενεγή, σαν τον Εωσφόρο.(βάζει να του λέει ο Γκρέκο στην «αναφορά» του σ’ αυτόν).
-Όχι –του απαντά-είμαι περίσσια μόνος.
Μέσα στην «Οδύσσεια» στοιβαγμένες όλες οι ιδέες του Καζαντζάκη για την εικόνα του Θεού, για την εξέλιξη της σύλληψής του απ’ το νου του ανθρώπου ως το φτάσιμο στην ανώτατη βαθμίδα με την παράσταση μιας σαΐτας-ενός βέλους που εκτοξεύεται προς το άπειρο σύμπαν.
΄Όμως-και πως θα γινόταν αλλιώς;
-O σβώλος που έγινε αγωνιζόμενος άνθρωπος-ύστερα από το στροβίλισμα του στη συμπαντική σκέψη-ξαναγύρισε στη γη του να ξαποστάσει.
Μένει η κραυγή-της απόγνωσης νομίζω-η τρομερή ρήση του, αποτυπωμένη πάνω στο απέριττο μνήμα:
Είμ’ ελεύθερος. Αδέσμευτος από κάθε φόβο και πάσα ελπίδα αλλά και από κάθε προσπάθεια αναζήτησης.
Κυρίες και Κύριοι,
Ο αγαπητός Πρόεδρος της Εταιρείας μας κ. Λεωνίδας Μαργαρίτης, έγκριτος Δικηγόρος της πόλεώς μας, Δημοτικός Σύμβουλος Πατρέων, με κοινωνική προσφορά γνωστή σε όλους, θα μας δώσει τις απόψεις του πάνω στο θέμα
«Η Θεολογία του Καζαντζάκη» με τον τρόπο που εκείνος επέλεξε και ξέρει να το χειρισθεί.
Ας τον ακούσουμε προσεκτικά…
ΣΗΜΕΙΩΣΗ Λ.Γ. Μαργαρίτη.
Σήμερα (7-2-2014) άνοιξα ένα ξεχασμένο φάκελο και ανέσυρα τον πρόλογο σε μια ομιλία μου, που είχε κάνει τότε (24-11-1997) η αείμνηστη πλέον Γενική Γραμματέας της Εταιρείας μας Σοφία Κλήμη-Παναγιωτοπούλου. Το κείμενο αναρτώ στη μνήμη της 13 χρόνια μετά το θάνατό της και 17 χρόνια από τη μέρα της εκφώνησης του.
Γενικής Γραμματέως της Εταιρείας Λογοτεχνών
ΣΤΗ ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΒΡΑΔΙΝΟ
24-11-1997
Σ’ αυτό το πρώτο φετινό Φιλολογικό Βραδινό της Εταιρείας Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος, σας καλωσορίζουμε από καρδιάς.
Αξιότιμοι εκπρόσωποι των αρχών αγαπητοί μας φίλοι σας ευχαριστούμε θερμά για την παρουσία σας κοντά μας στη φιλόξενη Δημοτική Βιβλιοθήκη που με τη συνεργασία της διοργανώνονται αυτές οι εκδηλώσεις εδώ και δύο χρόνια.
Την έναρξη, εφέτος ,πραγματοποιεί ο Πρόεδρος της Εταιρείας μας κ. Λεωνίδας Μαργαρίτης με θέμα:
«Η Θεολογία του Καζαντζάκη».
Σαράντα χρόνια πριν, με την απουσία της επίσημης Εκκλησίας και του Κράτους ένας μοναχικός ιερέας ,συνοδευόμενος από ολάκερο τον Κρητικό λαό ,έψαλε τη νεκρώσιμη ακολουθία κι απόθεσε στη Βίγλα του Μαρτινέγκο τη σορό του Νίκου Καζαντζάκη.
Ένα σβώλο Κρητικό χώμα-όπως αυτοχαρακτηρίσθηκε ο Καζαντζάκης-ένα σβώλο Κρητικό χώμα που ζυμώθηκε μ’ αίμα, δάκρυο κι ιδρώτα, γίνηκε άνθρωπος, πήρε τον ανήφορο, σκαρφάλωσε αγκομαχώντας το σκοτεινό όγκο του Θεού, να βρει το πρόσωπό του.
Κι όταν ,απελπισμένος πια ,ένοιωσε πως ο σκοτεινός αυτός όγκος (του Θεού) δεν έχει πρόσωπο-κατά την αναφορά του στον Γκρέκο»-Τι καινούργιος, όλο αναίδεια και τρόμο, αγώνας: να πελεκήσει την ακατέργαστη κορφή και να της δώσει πρόσωπο-το πρόσωπό του»! ομολογεί ,με συντριβή, τούτος ο σβώλος από το άγριο Κρητικό χώμα που στροβιλίστηκε κι έγινε αγωνιζόμενος άνθρωπος.
Επηρεασμένος βαθύτατα από τον Νίτσε, ο Καζαντζάκης ενσαρκώθηκε το ρόλο του υπέρ-ανθρώπου που δύναται ν’ ανοίξει αμάχη με τη μοίρα(τον ίδιο το Θεό).
Αισθήματα ανεστιότητας και περιπλάνησης η γνωριμία διαφορετικών πολιτισμών, η μελέτη των θρησκειών, τον ωθούν να σπρώχνει τις ιδέες του από σκαλοπάτι, ψηλά και ψηλότερα, ως το Μεσσιανισμό.
Να σώσει -λέει-τον άνθρωπο, για την πορεία του οποίου αισθανόταν υπεύθυνος. Αυτός ο αγώνας του!
Ο Καζαντζάκης εκτός από μυθιστοριογράφος και ποιητής, είναι (κυρίως αυτό) στοχαστής.
Ο ίδιος ονομάζει «πάρεργο» όλα του τα βιβλία. «Έργο» χαρακτηρίζει μόνο την «Οδύσσεια» του.
33.333 στίχοι. Τριπλάσιο σχεδόν από την «Οδύσσεια» του Ομήρου, το πιο μακρό ποίημα της λευκής φυλής. «Ιδού το έργο μου πάνω στη γη» θα καυχηθεί ο Καζαντζάκης.
-Είσαι περίσσια περήφανος Μενεγή, σαν τον Εωσφόρο.(βάζει να του λέει ο Γκρέκο στην «αναφορά» του σ’ αυτόν).
-Όχι –του απαντά-είμαι περίσσια μόνος.
Μέσα στην «Οδύσσεια» στοιβαγμένες όλες οι ιδέες του Καζαντζάκη για την εικόνα του Θεού, για την εξέλιξη της σύλληψής του απ’ το νου του ανθρώπου ως το φτάσιμο στην ανώτατη βαθμίδα με την παράσταση μιας σαΐτας-ενός βέλους που εκτοξεύεται προς το άπειρο σύμπαν.
΄Όμως-και πως θα γινόταν αλλιώς;
-O σβώλος που έγινε αγωνιζόμενος άνθρωπος-ύστερα από το στροβίλισμα του στη συμπαντική σκέψη-ξαναγύρισε στη γη του να ξαποστάσει.
Μένει η κραυγή-της απόγνωσης νομίζω-η τρομερή ρήση του, αποτυπωμένη πάνω στο απέριττο μνήμα:
Είμ’ ελεύθερος. Αδέσμευτος από κάθε φόβο και πάσα ελπίδα αλλά και από κάθε προσπάθεια αναζήτησης.
Κυρίες και Κύριοι,
Ο αγαπητός Πρόεδρος της Εταιρείας μας κ. Λεωνίδας Μαργαρίτης, έγκριτος Δικηγόρος της πόλεώς μας, Δημοτικός Σύμβουλος Πατρέων, με κοινωνική προσφορά γνωστή σε όλους, θα μας δώσει τις απόψεις του πάνω στο θέμα
«Η Θεολογία του Καζαντζάκη» με τον τρόπο που εκείνος επέλεξε και ξέρει να το χειρισθεί.
Ας τον ακούσουμε προσεκτικά…
ΣΗΜΕΙΩΣΗ Λ.Γ. Μαργαρίτη.
Σήμερα (7-2-2014) άνοιξα ένα ξεχασμένο φάκελο και ανέσυρα τον πρόλογο σε μια ομιλία μου, που είχε κάνει τότε (24-11-1997) η αείμνηστη πλέον Γενική Γραμματέας της Εταιρείας μας Σοφία Κλήμη-Παναγιωτοπούλου. Το κείμενο αναρτώ στη μνήμη της 13 χρόνια μετά το θάνατό της και 17 χρόνια από τη μέρα της εκφώνησης του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου