Ομιλία Ευγενίας
Αρβανίτη-Παλαιολόγου με θέμα: « Ηλίας Παπαστεργιόπουλος , ο Πατρινός Αντιστασιακός ,Δικηγόροςκαι Λογοτέχνης»
(H ομιλία έγινε στον κύκλο των Φιλολογικών
Βραδινών της Εταιρείας Λογοτεχνών στο Αναγνωστήριο της Δημοτικής
Βιβλιοθήκης Πατρών τη Δευτέρα 18 Απριλίου 2005)
.
Ο Ηλίας Παπαστεργιόπουλος γεννήθηκε το 1916 στο Δρέπανο Αχαΐας, ένα καταπράσινο χωριό έξω από την Πάτρα, δίπλα στο Ρίο.
Ο πατέρας του Βασίλης ήταν έμπορος. Ο Ηλίας είχε άλλα πέντε αδέρφια.
Από μικρός που εργάζονταν στο εμπορικό κατάστημα του πατέρα του ήταν πολυγραφότατος. Έγραφε ποιήματα, πεζά, δοκίμια, κωμικά πάνω σε οτιδήποτε χαρτί μπορούσε να βρει. Λαδόκολλές, χαρτί περιτυλίγματος
ακόμα και πίσω από διαφημιστικές αφίσες. Όλα αδημοσίευτα, εκατοντάδες κομμάτια χαρτί, έχουν όλα διασωθεί και (πιθανόν)περιμένουν τον ερευνητή του μέλλοντος.
Ήδη στα 16 του μόλις, εκδίδει την πρώτη του ποιητική συλλογή ,ε το ψευδώνυμο Ηλίας Πάριος. Αρθρογραφεί σε τοπικές εφημερίδες, αλληλογραφεί με νέους λογοτέχνες από όλη την Ελλάδα. Δημοσιεύει ποιήματα του σε πολλά περιοδικά και εφημερίδες. Πολυγραφότατος και
με τη σπίθα της γραφής, περιορίζεται λίγο μόνο όταν αρχίζει τις σπουδές του στη Νομική Αθήνας. Στο μεταξύ ο πατέρας του Βασίλης έχει πεθάνει και το μαγαζί χάνεται στην οικονομική κρίση.
Μετά αρχίζουν τα βάσανα.
Το 1937 στρατεύεται και γίνεται έφεδρος ανθυπολοχαγός. Ο Ελληνο-Ιταλικός πόλεμος τον βρίσκει για αρκετούς μήνες στο Μπέλλες (κορυφή Γκαμήλη).
Μετά την γερμανική επίθεση και την κατάρρευση του μετώπου επιστρέφει στην Πάτρα. Το 1942 παίρνει το πτυχίο του και ανακηρύσσεται δικηγόρος Πατρών. Το 1943 τον βρίσκει στην παρανομία, επικηρυγμένο και καταδικασμένο σε θάνατο από τις Ιταλικές
αρχές κατοχής. Οργανώνεται στο ΕΑΜ και ξεκινάει το λαμπρό και ένδοξο Έπος της Εθνικής Αντίστασης. Τότε που όλοι ήσαν εμείς και όχι εγώ!
Σαν αξιωματικός πληροφοριών του 12 ου Συντάγματος ΕΛΑΣ Πελοποννήσου εργάζεται για την ελευθερία του λαού. Οργανώνει δίκτυο πληροφοριών για τις κινήσεις του εχθρού με αναλυτικές εκθέσεις και σημαντικές πληροφορίες.
Με δική του φροντίδα σώζεται το μεγαλύτερο
μέρος από το αρχείο αλληλογραφίας του 12 ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ.
Από τότε και μέσα στην παρανομία ξεκινάει το έργο του «Ο ΜΩΡΗΑΣ ΣΤΑ ΌΠΛΑ», η ιστορία της Εθνικής Αντίστασης στην Πελοπόννησο.
Με την λήξη του πολέμου, δυστυχώς δεν σταματάνε τα βάσανά του. Από το 1946 ως δικηγόρος υπερασπίζεται αγωνιστές της Εθνικής αντίστασης που άδικα κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου, για ανύπαρκτους
φόνους, κλοπές κλπ. επειδή έτυχε να ανήκουν στην άλλη παράταξη …..
Δυστυχώς, ξανά γίνεται το «εμείς» και «αυτοί».
Πολύ γρήγορα τον στέλνουν (1947) στο Μακρονήσι με χιλιάδες άλλους δημοκράτες αγωνιστές.
Πέντε χρόνια στο αντίσκηνο στέκεται όρθιος! Δεν υπογράφει δήλωση μετάνοιας. Άλλωστε, δεν έχει μετανιώσει για κάτι που έκανε. Δεν έκλεψε, δεν σκότωσε, δεν έκανε περιουσία ανέντιμα, δεν συνεργάστηκε
με τον κατακτητή.
Ήταν ένας έντιμος πατριώτης, ένας ηθικός άνθρωπος.
Αυτό που δεν μπόρεσε να του συγχωρήσει το μετεμφυλιακό κράτος ήταν η πίστη του στα ιδανικά και τις αρχές του ΚΚΕ.
Ακόμα κι από κει, κανένα υλικό κέρδος δεν είχε. Παρέμεινε πιστός στις αρχές του, μέχρι το θάνατο του.
Στο μεταξύ, χωρίς να έχει κατηγορηθεί ποτέ για κάποιο αδίκημα ή έγκλημα εξορίζεται. Άη Στρατής, Κέρκυρα, Λήμνος ίσως κι αλλού.
Κάθε χρόνο τα περίφημα έκτακτα στρατοδικεία ανανεώνουν την εκτόπιση του.
Μέχρι το 1959 …. Τότε τον αφήνουν με κατ’ οίκον περιορισμό ….. Δεν μετάνιωσε δεν έσκυψε κεφάλι. Μόλις οργανώνει τη ζωή του, αρχίζει να
γράφει και να εκδίδει μόνος του, χωρίς βοήθεια. Εκδόσεις έρευνας και κριτικής της Νεοελληνικής Ιστορίας.
Ξεκινάει σε τεύχη τον «Μωρηά». Βγάζει τη «Δίκη του Καραϊσκάκη», «Κωστής Παλαμάς, ένας επαναστάτης στον καιρό του».
Παντρεύεται το 1963 και κάνει έναν γιο. Με την επικράτηση της χούντας, παίρνει την οικογένεια του και κρύβεται αρκετούς μήνες. Τον συλλαμβάνουν (κάποιος άγνωστος καταδότης βοήθησε) και φιλοξενείται
αρκετούς μήνες στο κάτεργο της ασφάλειας στη Μπουμπουλίνας (ένα μικρό κελί, χωρίς κρεβάτι ή έπιπλα, σε απομόνωση. Ήταν βλέπεται αμετανόητος …. )
Όταν τον αφήνουν, συνεχίζει το συγγραφικό του έργο μαζεύοντας στοιχεία, χωρίς να εκδίδει κάτι.
Μετά το 1974 συνεχίζει το «Μωρηά στα όπλα» άγνωστες έως τότε
πτυχές του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, μαρτυρίες αγωνιστών, μάχες, ιστορικά στοιχεία.
Ήταν αυτόπτης μάρτυρας, γνωστός και σεβαστός ακόμα και από τους πολιτικούς του αντιπάλους.
Είχε κερδίσει το σεβασμό, από δεξιούς και αριστερούς.
Γράφει συνέχεια, μαζεύει στοιχεία, ο Μωρηάς φτάνει στους 6 τόμους.
Όλα μόνος του, με τις δικές του δυνάμεις.
Αν ζούσε άλλα τόσα χρόνια, ο Ηλίας πάλι θα έγραφε άλλα τόσα. Το 1979 τον καλούν στο τοπικό αστυνομικό τμήμα. Εκεί έκπληκτος ακούει ότι η πατρίδα ευγνωμονούσα του είχε απονείμει το 1947 το Χρυσό Αριστείο
Ανδρείας για την προσφορά του στον Ελληνο-Ιταλικό πόλεμο.
Στο σαστισμένο αξιωματικό της αστυνομίας λέει «δεν άργησε κάπως η πατρίδα να αναγνωρίσει την πατριωτική μου δράση;»
Γράφει και παράλληλα δικηγορεί. Εργατικός και ακούραστος, ήρεμος και έντιμος σε όλη του τη ζωή. Το 1984 η επάρατη νόσος τον αναγκάζει να συνταξιοδοτηθεί. Παλεύει με την αρρώστια του με περηφάνια. «Εγώ που
πάλεψα με Ιταλούς και Γερμανούς, με την εξορία και την χούντα, 30 χρόνια, δεν θα το βάλω κάτω με μια αρρώστια!» έλεγε με περηφάνια στους δικούς του. Μισοπαράλυτος και με πολλά προβλήματα,
υπερήφανος και ήρεμος γράφει συνέχεια.
Το 1985, το τελευταίο του βιβλίο «ο Δάχτυλος», ήταν ένα θεατρικό έργο που έπαιζε η ΕΠΟΝ στο βουνό. Στέλνει τις διορθώσεις στον τυπογράφο και φεύγει για εγχείρηση.
Δεν το είδε ποτέ τυπωμένο ……
Ολοκλήρωσε την έντιμη πορεία του και έφυγε προς το φως.
Άφησε σε συγγενείς και φίλους μια σπάνια παρακαταθήκη λαμπρού πατέρα, πολίτη, φίλου.
Ανήκε σε εκείνη τη γενιά των ανθρώπων που δύσκολα συναντάς πλέον.
Και κάτι έτσι για την ιστορία ……
Το 1986, μετά το θάνατο του δηλαδή, αναγνωρίζεται η Αντιστασιακή του δράση και του στέλνουν το αναμνηστικό μετάλλιο.
Ακόμα κι εκεί η πατρίδα καθυστέρησε ……..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου