ΜΑΝΩΛΗΣ ΠΡΑΤΣΙΚΑΣ

ΜΑΝΩΛΗΣ  ΠΡΑΤΣΙΚΑΣ

ΤΟ  ΜΑΚΡΟΒΙΩΤΕΡΟ ΜΕΛΟΣ

 ΚΑΙ  

EΠΙΤΙΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

(Ειδικό Αφιέρωμα)

Ο Μανώλης Πράτσικας όπως είναι γνωστός ευρύτερα στους λογοτεχνικούς κύκλους ο Μαργαρίτης Παπαδόπουλος έχει μία μακροχρόνια παρουσία στα γράμματα.
Γεννήθηκε στην Αθήνα και από το 1954 κατοικεί μόνιμα στην πόλη των Πατρών. Ξεκίνησε το 1941 σαν ανταποκριτής στην εφημερίδα του Λαυρίου «ΚΟΙΝΩΝΙΑ» ενώ κατά την περίοδο 1943-1946 συνεργάσθηκε με την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΛΑΟΣ» Ακολούθως ως Διευθυντής της εφημερίδας «ΠΕΝΤΕΛΙΚΑ ΝΕΑ» καταδικάσθηκε για παράβαση του νόμου περί τύπου σε φυλάκιση τριών μηνών για δημοσίευμα που αφορούσε το Μοναστήρι της Πεντέλης. Προς το τέλος του εμφυλίου ορίσθηκε υπεύθυνος του γραφείου τύπου της 77η Ταξιαρχίας ενώ από το 1955 μέχρι το 1981 ήταν υπεύθυνος του γραφείου τύπου του Α.Σ.Ο. καθώς και υπεύθυνος σύνταξης του εντύπου που εξέδιδε ο Α.Σ.Ο. με τίτλο «ΣΤΑΦΙΔΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ».
Τα πρώτα του λογοτεχνικά κείμενα δημοσιεύθηκαν στην εφημερίδα «ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ» Πατρών «ΑΥΓΗ» Πύργου «ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΒΡΑΔΙΝΗ» Αθηνών και στα περιοδικά «ΒΙΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ» και «Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ»
Από το έτος 1965 μέχρι σήμερα έχει δημοσιεύσει χίλιες περίπου κριτικές για ισάριθμα βιβλία και πεντακόσιες για θεατρικά έργα. Έχει συνεργασθεί με τα εγκυρότερα λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες με διηγήματά του, κριτικές θεάτρου και βιβλίου.
Στα γράμματα επίσημα παρουσιάσθηκε το 1962 με την κυκλοφορία του πρώτου βιβλίου με διηγήματα με τίτλο «11 ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ».
Έχει γράψει Ποίηση, Πεζογραφία, Θέατρο Κριτική βιβλίου και Θεάτρου καθώς και Δοκίμιο.
Είναι μέλος της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών, της  Ένωσης Κριτικής Βιβλίου, της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών Κριτικών, του Ελληνικού Κέντρου Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, της Ένωσης Δημοσιογράφων και Συγγραφέων Τουρισμού, του Πνευματικού Κέντρου Παναγιώτης Κανελλόπουλος, και υπήρξε ιδρυτικό μέλος και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος.
Έχει δώσει διαλέξεις στην Αθήνα ,στην Πάτρα, τον Πύργο και σ’ άλλες επαρχιακές πόλεις. Ποιήματά του έχουν μεταφρασθεί στα αγγλικά από το Γιώργο Δανιήλ και στα γερμανικά από την Ρόζενταλ Καμαρινέα.
Στις 24-2 1986 έγινε αναφορά στο έργο του στο Περιφερειακό Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων ενώ στις 13-5-1996 το περιοδικό «ΟΜΠΡΕΛΑ» οργάνωσε στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων τιμητική εκδήλωση για το έργο του.
  Έχει τιμηθεί για το έργο του και τη συνολική πνευματική του προσφορά από το Φυσιολατρικό Σύνδεσμο Πατρών(25-1-1978) τον Οργανισμό Καλλιτεχνικών Εκδηλώσεων(8-1-1995) την Εταιρεία Βιολογικών Εκδόσεων «ΜΕΤΡΟΝ» (12-3-1998) ενώ έχουν κάνει τιμητικά αφιερώματα oι  παρακάτω εφημερίδες και  περιοδικά:
1.Ε.Ι.Τεύχος 3 Ιούλιος-Σεπτέμβριος 1993
2.ΟΜΠΡΕΛΑ τεύχος 34.Σεπτέβριος-Νοέμβριος 1996
3.ΦΗΓΟΣ Ιωαννίνων Τεύχος 4,Ανοιξη-Καλοκαίρι 1998
4.Εθνικός Κήρυξ Πατρών(Φύλλο 22-6-1998)
5.Εφημερίδα «Η ΓΝΩΜΗ» Πατρών(Φύλλο και ανάτυπο 14-11-1994)
6.Ο Δημήτρης Κακαλίδης παρουσίασε ανάλυση σε δύο ομότιτλα κείμενα του Μανώλη Πράτσικα με τίτλους: Στη σοφία του Διηγήματος 1992 και στη σοφία του ποιήματος 1994.
Με μια ακόμη αναγνώριση και επιβράβευση του συνολικού του έργου τιμήθηκε(27-12-2006) ακόμη από το περιοδικό «Σύγχρονη Σκέψη» στο πλαίσιο της ενότητας «Βραβεία των Δέκα» για το 2006 με απονομή βραβείου που έγινε υπό την αιγίδα της Εθνικής Εταιρείας Λογοτεχνών στην αίθουσα εκδηλώσεως της Εταιρείας στην Αθήνα.
Με το έργο του Μ. Π. έχουν ασχοληθεί αξιόλογες μορφές των γραμμάτων όπως ο Πέτρος Γλέζος, ο Τάσος Αθανασιάδης, ο Ανδρέας Καραντώνης, ο Διονύσιος Κωστίδης, ο Σαράντος Καργάκος κ.α.»
Ο Μανώλης Πράτσικας παντρεύτηκε στην κόρη του Αχαιού συγγραφέα-εκπαιδευτικού και Επιθεωρητή Δημοτικής Εκπαιδεύσεως Βασίλη Παπαγεωργίου-Βροντιά ,Χρυσούλα Παπαγεωργίου με την οποία συμβιώνει αρμονικά επί σειρά δεκαετιών.
Τα αυτοτελή έργα που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα είναι:
A. Ποιητικές συλλογές:
1.Μικρά Περιθώρια. 1965
2.Οδοιπορικό. 1968
3.Αναζήτηση. 1984
4.Δοκιμασία. 2004
5.Σημειώσεις από ένα Ρέκβιεμ. 2004

B. Δοκίμια-Μελέτες:
1.Λογοτεχνία –Τεχνολογία. 1983
2.Προσέγγιση στον Κάφκα. 1985,1989
3.Ο Κάφκα στο Νεοελληνικό Θέατρο. 1988
4.Διήμερη συνάντηση-Έπος.(Εισήγηση)1991
5.Μελέτη στην πεζογραφία. 1996
6.Κριτικές Θεάτρου. 2008

Γ. Πεζογραφία:
1.11 Διηγήματα. 1962
2.Πέτρος Νο2. 1964
3.Αγονη Γραμμή. 1966
4.Τα πρόσωπα. 1969
5.Η ΕΞΩΣΗ (Νουβέλα) 1971
6.Η διαμαρτυρία. 1976(Β΄ Κρατικό Βραβείο)
7.Το ημερολόγιο της Πέμπτης. 1982(Διάκριση Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών)
8.Ο αυξάνων Θεός .( Διηγήματα) 1990
9.Τον καιρό εκείνο.(Διηγήματα) 1994
10.Η περιπλάνηση του Κ.(Διηγήματα) 1994
11.Οι Θεατές κι ο τίτλος.(Μια νουβέλα και τρία διηγήματα) 2.000
12.Η Αθήνα στη κατοχή. 2007

δ. Θεατρικά έργα.
1.4 Μονόπρακτα. 1973
2.2 Μονόπρακτα 1974
3.Ο  ΄Αβελ και ο Κάιν διαμαρτύρονται. (δίπρακτο) 1977
4.Παιχνίδι ισορροπίας .(4 μέρη) 1980
5.Θεατρικά 2. 1988

 H τελευταία του ομιλία στην παρουσίαση του μυθιστορηματος του Βασίλη Χριστόπουλου "Δεν θα ησυχάσουμε ποτέ" στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Πατρών.

Η Γιολάντα Πατεράκη κατά την παρουσίαση του έργου του κατά την εκδήλωση της απονομής στο Μανώλη Πράτσικα  του Βραβείου Λογοτεχνίας 2.006 από την «ΟΜΑΔΑ ΤΩΝ 10» που έγινε στην αίθουσα της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών στη Αθήνα στις 7-5-2008 είπε μεταξύ άλλων και τα εξής:

«Πολλές οι ικανότητες του συγγραφέα. Δύναμη στην πένα του, ευρηματική φαντασία ψυχαναλυτική και συμβολική η παρουσία των ηρώων του, πρωτοτυπία στη σύλληψη των έργων του, επαναστατική, φιλοσοφική και, αρκετές φορές σαρκαστική η γραφή του.

Ο Μ.Π. είναι ο συγγραφέας που εμβαθύνει διεισδυτικά στους χαρακτήρες που παρουσιάζει, μελετάει τα βαθύτερα αίτια και προβλήματα και επισημαίνει ,με ευαισθησία, την τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Όλα τα έργα του συγγραφέα χαρακτηρίζονται από πρωτοτυπία, βαθύ προβληματισμό και μια έντονη τάση απομάκρυνσης από την κοινοτυπία.

Η αμεσότητα που παρουσιάζει η γραφή του από τη μια  και η ευρηματική του φαντασία από την άλλη ,κάνουν τον Μ.Π. να ξεχωρίζει και να εντυπωσιάζει με το προσωπικό, καταδικό του τρόπο που χειρίζεται και τα πιο κοινά και ασήμαντα θέματα.

Αν κανένας μελετήσει το σύνολο του έργου του θα δει πως η εξέλιξη της πνευματικής πορείας του ήταν συνέχεια ανοδική.

Ο συγγραφέας δε μοιάζει να ικανοποιήθηκε ποτέ από τον εαυτό του πάντα από έργο σε έργο αναζητάει και ψάχνει.

Κι αυτές οι αναζητήσεις του μετεωρίζονται ανάμεσα στην πραγματικότητα και στη φαντασία, στην τραγικότητα και στην ευαισθησία.

Στα πρόσωπα των ηρώων του υποβόσκει μια έκδηλη μορφή πίκρας και μοναξιάς .Ο συγγραφέας-λες και κρατάει στα χέρια του ένα μαγικό φακό που μπορεί να καταγράφει τις μυστικές ψυχικές δυνάμεις και αδυναμίες της ανθρώπινης ύπαρξης-και μ΄ αυτόν φωτογραφίζει τα βάθη της ψυχής και μελετάει τις λεπτές εκείνες αποχρώσεις του μοναχικού ανθρώπου που ζει σ΄ ένα κόσμο αυταπάτης, σύγχυσης και ψευδαισθήσεων.

Ο Μ.Π. είναι βασικά, ένας αντικομφορμιστής που, όμως αγωνίζεται να πείσει πρώτα τον εαυτό του και με τους άλλους μέσα από τα έργα του, πως στη ζωή όλα δεν είναι μόνο άσπρα η μαύρα, πως υπάρχουν και ενδιάμεσες αποχρώσεις, πως η απόρριψη δεν είναι  η μόνη λέξη που πρέπει να ανταποκρίνεται στο  «εγώ» μας.

Γι΄ αυτό προσπαθεί να ανακαλύπτει διεξόδους-κλειδιά που να προσφέρουν κάποια αισιόδοξα μηνύματα μέσα στην αγχωτική ατμόσφαιρα της απαισιοδοξίας και του θανάτου που δημιουργεί. Κάποιες φορές δίνει στον αναγνώστη  την εντύπωση ότι οι ήρωες του που κινούνται στα έργα του είναι αυτοτιμωρούμενοι, ότι επιζητούν την κάθαρση σπρωγμένοι από ένα είδος πανικού και αυτολύπησης. Άλλοτε ,πάλι ,καλύπτει τα αισθήματα της υπερευαισθησίας που τον κατακλύζουν με έναν ιδιότυπο σαρκασμό που διαφαίνεται να ελλοχεύει ανάμεσα στις γραμμές των διηγημάτων  του».

Με τη συζυγό του Χρυσούλα Παπαγεωργίου και την Φανή συζ. Λεων. Μαργαρίτη σε μια φιλική τους επισκεψη.

Τέλος κλείνοντας το αφιέρωμά μας στον πεζογράφο θεατρικό συγγραφέα, κριτικό  και ποιητή Μανώλη  Πράτσικα θα ήταν παράλειψη να μη σημειώσουμε πως  το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος μετά από εισήγησή μου   και  παμψηφεί απόφασή του  τον ανακήρυξε επίτιμο πρόεδρο της Εταιρείας.

Η ανακήρυξή του έγινε  στις 19 Μαρτίου   2014  στην αίθουσα της Δημοτικής Βιβλιοθήκης κατά τη διάρκεια του  εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης όπου  και του επιδόθηκε  περγαμηνή με το κείμενο της απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου για την ανακήρυξή του καθώς και τιμητική πλακέτα για την μακροχρόνια παρουσία σου στα Ελληνικά Γράμματα.

Τέλος η τελευταία διάκριση  του Μ.Π. έγινε στις 8-12-2014 στην αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών που του απονεμήθηκε το βραβείο της Διεθνούς  ΄Ενωσης Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής για την μακροχρόνια προσφορά του στην κριτική θεάτρου.

Ο Μανώλης Πράτσικας(Μαργαριτης Παπαδοπουλος) στο πιάνο συνοδευει στο τραγούδι την καθηγήτρια Μουσικής Μαργαριτα Μαργαριτη στην  κατοικία Μαργαριτη